Bệnh Cushing ở chó hay còn gọi là hội chứng cushing hoặc tăng sản vỏ thượng thận, là một rối loạn nội tiết phổ biến ở chó do lượng hormone cortisol trong cơ thể tăng quá mức. cortisol là một hormone quan trọng giúp điều hòa nhiều chức năng cơ thể, nhưng khi có quá nhiều cortisol, nó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây bệnh cushing ở chó
Bệnh Cushing ở chó bệnh này thường ảnh hưởng đến chó lớn tuổi (từ 6 tuổi trở lên) và có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. nếu không được điều trị, bệnh cushing có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, bao gồm tiểu đường, cao huyết áp, suy gan và suy thận.
Bệnh cushing có thể xuất phát từ ba nguyên nhân chính:
1. bệnh cushing do tuyến yên (pituitary-dependent cushing’s disease – pdh)
- đây là dạng phổ biến nhất, chiếm khoảng 80-85% các trường hợp.
- do một khối u nhỏ ở tuyến yên gây kích thích tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều cortisol.
- loại này thường gặp ở các giống chó nhỏ như poodle, dachshund và terrier.
2. bệnh cushing do tuyến thượng thận (adrenal-dependent cushing’s disease – adh)
- xảy ra khi có khối u ở tuyến thượng thận làm tăng sản xuất cortisol.
- chiếm khoảng 15-20% các trường hợp.
- thường gặp ở các giống chó lớn như labrador retriever, german shepherd.
3. Bệnh cushing do dùng thuốc corticosteroid (iatrogenic cushing’s syndrome)
- xảy ra khi chó được điều trị lâu dài bằng corticosteroid (prednisone, dexamethasone) để kiểm soát viêm nhiễm, dị ứng hoặc các bệnh miễn dịch.
- cơ thể bị quen với lượng cortisol cao, gây ra các triệu chứng giống như bệnh cushing tự nhiên.
Triệu chứng của bệnh cushing ở chó
Bệnh Cushing ở chó là một bệnh nội tiết tố phức tạp và thường gặp ở chó. Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng với sự chăm sóc và điều trị đúng cách, chó bị bệnh Cushing vẫn có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc trong nhiều năm.
Bệnh cushing có tiến triển chậm, các triệu chứng có thể xuất hiện dần dần theo thời gian. các dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- tăng cảm giác khát và đi tiểu nhiều (polydipsia và polyuria).
- tăng cảm giác đói (polyphagia), chó luôn thèm ăn bất thường.
- béo phì hoặc tăng cân, đặc biệt là vùng bụng (bụng phình to).
- rụng lông hoặc lông mọc chậm, da mỏng và dễ bị tổn thương.
- nhiễm trùng da tái phát.
- thờ ơ, ít vận động, yếu cơ.
- thở hổn hển quá mức.
- tăng huyết áp và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của chó.
Chẩn đoán bệnh cushing ở chó
Bệnh Cushing ở chó do triệu chứng của bệnh cushing dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như suy giáp hoặc tiểu đường, bác sĩ thú y sẽ thực hiện một loạt xét nghiệm để chẩn đoán:
1. xét nghiệm máu và nước tiểu
- đánh giá mức đường huyết, men gan và chỉ số cortisol.
- kiểm tra sự hiện diện của protein hoặc nhiễm trùng trong nước tiểu.
2. xét nghiệm kích thích acth (acth stimulation test)
- đánh giá khả năng tuyến thượng thận phản ứng với hormone acth.
- nếu tuyến thượng thận phản ứng quá mức, chó có thể mắc bệnh cushing.
3. xét nghiệm ức chế dexamethasone (low-dose dexamethasone suppression test – lddst)
- giúp phân biệt bệnh cushing do tuyến yên hay tuyến thượng thận.
4. siêu âm hoặc chụp ct/mri
- dùng để xác định có khối u ở tuyến thượng thận hoặc tuyến yên không.
Điều trị bệnh cushing ở chó
Bệnh Cushing ở chó hay còn được gọi là hội chứng Cushing hoặc hyperadrenocorticism, là một rối loạn nội tiết tố thường gặp ở chó, đặc biệt là chó trung niên và chó già. Bệnh xảy ra khi cơ thể chó sản xuất quá nhiều cortisol, một loại hormone steroid được sản xuất bởi tuyến thượng thận. Cortisol đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm cả quá trình trao đổi chất, hệ miễn dịch và phản ứng với stress. Tuy nhiên, khi lượng cortisol quá cao, nó có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
điều trị bệnh cushing tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
1. điều trị bằng thuốc
- trilostane (vetoryl): thuốc phổ biến nhất giúp ức chế sản xuất cortisol.
- mitotane (lysodren): dùng để phá hủy mô thượng thận sản xuất quá nhiều cortisol.
- thuốc cần được sử dụng suốt đời và theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ thú y.
2. phẫu thuật
- nếu chó mắc bệnh cushing do khối u ở tuyến thượng thận, phẫu thuật loại bỏ tuyến thượng thận bị ảnh hưởng có thể là phương pháp điều trị hiệu quả.
- tuy nhiên, phẫu thuật tiềm ẩn rủi ro cao và chỉ phù hợp với chó có thể trạng tốt.
3. điều chỉnh liệu pháp corticosteroid
- nếu bệnh cushing do dùng thuốc corticosteroid kéo dài, bác sĩ sẽ điều chỉnh liều hoặc ngừng thuốc dần dần để tránh sốc tuyến thượng thận.
Chăm sóc và quản lý chó mắc bệnh cushing
Chó bị bệnh Cushing cần được chăm sóc đặc biệt để giúp chúng cảm thấy thoải mái và khỏe mạnh hơn. Một số biện pháp chăm sóc bao gồm:
- Chế độ ăn uống: Cho chó ăn thức ăn chất lượng cao, ít chất béo và đường.
- Vận động: Cho chó vận động vừa phải, tránh vận động quá sức.
- Vệ sinh: Giữ gìn vệ sinh cho chó, đặc biệt là vùng da bị mỏng.
- Theo dõi sức khỏe: Theo dõi các triệu chứng của chó và đưa đến bác sĩ thú y khám định kỳ.
Phòng ngừa bệnh Cushing ở chó không có cách nào để ngăn ngừa hoàn toàn bệnh Cushing ở chó. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách:
- Sử dụng corticosteroid thận trọng: Nếu chó của bạn cần sử dụng corticosteroid để điều trị bệnh khác, hãy tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ thú y và không tự ý tăng liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng thuốc.
- Theo dõi sức khỏe: Theo dõi sức khỏe của chó thường xuyên và đưa đến bác sĩ thú y khám định kỳ.
Bệnh Cushing ở chó dù bệnh cushing không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng với điều trị và chăm sóc đúng cách, chó vẫn có thể sống khỏe mạnh trong nhiều năm. các biện pháp chăm sóc gồm:
- chế độ ăn uống hợp lý: giảm tinh bột, bổ sung thực phẩm giàu protein và chất xơ.
- kiểm soát cân nặng: giúp hạn chế biến chứng như tiểu đường.
- tái khám định kỳ: kiểm tra nồng độ cortisol và điều chỉnh thuốc.
- theo dõi dấu hiệu bất thường: nếu chó có triệu chứng như yếu đuối, mất ý thức, cần đưa đến bác sĩ ngay lập tức.
Bệnh cushing ở chó là một rối loạn nội tiết phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát đúng cách. việc phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời sẽ giúp chó sống khỏe mạnh hơn.
Bệnh Cushing ở chó hãy theo dõi sức khỏe của thú cưng và đưa chúng đi kiểm tra thú y nếu có dấu hiệu bất thường. việc hiểu rõ về bệnh cushing sẽ giúp bạn chăm sóc và bảo vệ chó tốt hơn trong suốt cuộc đời của chúng!